Kök Neden / Hasar Analizi
Hasar; bir yapının veya yapı elemanının kendisinden beklenen işlevleri yerine getiremez hale gelmesidir. Bir üründe hasar, malzeme seçimi, tasarım, imalat, nakliye, montaj ve kullanım safhalarının herhangi birinden kaynaklanabilir ve hasarın kök nedenini belirlemek üreticiler ve işletmeciler için zorlayıcı olabilmektedir. Hasar ile karşılaşıldığında kök neden analizi yapılmaması, gelecekte meydana gelebilecek benzer ürün hasarlarını engellemeyi zorlaştırır, üreticilerin ve işletmecilerin iyileştirme ve ürün geliştirme çalışmalarını engeller.
Sıkça karşılaşılan hasar nedenleri aşağıdaki tabloda verilmektedir.
| HASAR NEDENİ |
ORANI (%) |
| Yanlış malzeme seçimi |
38 |
| İmalat hataları |
15 |
| Isıl işlem hataları |
15 |
| Tasarım hataları |
11 |
| Uygun olmayan kullanım koşulları |
8 |
| Ortam koşulları |
6 |
| Kalite kontrol eksikliği |
5 |
| Malzemelerin karışması |
2 |
Hasar Analizi Nedir?
Hasar analizi, hasar mekanizmasını ve hasarın kök nedenini belirlemek için yapılan kapsamlı incelemedir. Ürünün hasarsız durumu ile hasarlı durumu arasındaki farklar ortaya çıkarılır ve iyileştirici çözümler geliştirilmektedir. Kök neden analizi, veri toplama ve analiz etmeyi, iyileştirici ve/veya önleyici tedbirler almayı oluşturmayı içermektedir. Hasarın kök nedenini doğru şekilde belirlemek için hasar belirtilerini tanımlayabilen, gözlemleri analiz edebilen ve mantığını kullanarak doğru sonuçlara ulaşabilen tecrübeli bir hasar analisti gerekir.
Uygulama Yöntemi
- Numunelerin seçimi
- Numunelerin geçmişi ile ilgili bilgilerin toplanması (imalat yöntemi, ısıl işlem, kullanım koşulları vb.)
- Hasar hakkındaki bilgilerin toplanması
- Birinci değerlendirme toplantısı (kullanılacak analiz yöntemlerinin seçimi)
- Numunelerin gözle muayenesi
- Numunelerin kimyasal bileşiminin tespiti
- Numunelerin mekanik özelliklerinin tespiti
- Numunelerin mekanik ve metalürjik incelemesi
- İkinci değerlendirme toplantısı (analiz verilerinin değerlendirilmesi)
- Hasar mekanizması ve kök nedenin tespiti ve raporlanması
Kullanılan Ekipmanlar
- Numune hazırlama ekipmanları
- Optik Emisyon Spektrometresi
- Optik Metal Mikroskobu
- Taramalı Elektron Mikroskobu
- Elektron Enerji Dağılım Spektrometresi
- Sertlik Test Cihazları
Bilgi ve İletişim için;
0212 5218100 Dahili: 4373
aluteamlab@fsm.edu.tr